Is Yogi Bhajan schuldig?

Afgelopen vrijdag vertelde ik in mijn ochtendles in Amsterdam dat ik een beetje “transformatie-moe” ben.

Een nieuwe woning, een groeisprong in mijn bedrijf, een verbroken relatie, een nieuwe relatie…

Ik dacht dat het hier wel even bij zou blijven.

Niets bleek minder waar.

Afgelopen januari kwam er een boek uit van “Premka”, een van de vroegere assistenten van Yogi Bhajan, over de begin jaren (jaren ‘70, ‘80) van Kundalini Yoga zoals onderwezen door Yogi Bhajan.

In dit boek verteld zij over haar de “liefdesrelatie” met Yogi Bhajan.

Nu had ik wel eens van dit soort geruchten gehoord in de wandelgangen, maar had er mij niet zo veel van aangetrokken.

Je leest immers zoveel geruchten. Zeker als het om bekende invloedrijke mensen gaat.

Verder is Yogi Bhajan in 2004 gestorven en heb ik hem nooit persoonlijk ontmoet.

Mijn eerste reactie op het boek was zoiets van: “tja, wat moet ik hier mee. Ik ben er niet bij geweest dus is het niet aan mij om te oordelen”.

Langzamerhand kwamen er berichten van gerespecteerde Kundalini Yoga leraren die in zijn nabijheid waren die deze berichten ondersteunen. Sterker nog er ontstond toch een beeld van een patroon van sexueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik. Niet in de Kundalini Yoga lessen zelf maar meer in de organisatie daarom heen.

Mijn eerste reactie daarop was. Ok. Goed. Iedereen heeft een donker en lichte kant. Yogi Bhajan bleek menselijker dan ik dacht. Een groot licht heeft een grote schaduw.

Nu ben ik zelf de laatste jaren ook veel aan de slag gegaan met mijn eigen schaduwkanten waar ik ook wel eens blogs over geschreven heb. Voor mij is mijn werk met verschillende (tantra) therapeuten en coaches daar heel ondersteunend in geweest.

Ik ben wel op een punt gekomen dat ik weet dat alles wat in de buitenwereld gebeurt ook in mij zit. Het allerbelangrijkste is het herkennen en erkennen van onze eigen schaduw.

Zolang we het kunnen zien en niet wegduwen integreren we ook de schaduw in onze psyche. Ik ben absoluut geen heilige en wil dat ook niet zijn.

Maar goed terug naar Yogi Bhajan en de beschuldigingen van seksueel en machtsmisbruik.

Naast de berichten op social media kwam er ook een officieel bericht naar buiten vanuit de gemeenschappelijke Kundalini Yoga organisaties. Ze laten een groot onderzoek starten naar de beschuldigingen. Voor meer informatie kun je hier kijken. https://www.ssscresponseteam.org/

Het onderzoek wordt door dezelfde organisatie gedaan die ook onderzoek heeft gedaan naar (seksuele) misstanden in de Boeddhistische gemeenschap.

Er is overduidelijk een patroon van (voornamelijk) Aziatische leraren die zodra ze gaan lesgeven in het (vrije) Westen naar onze maatstaven over de ethische grenzen gaan. Spirituele leraren in het Oosten staan vaak bijna buiten de wet daar.

Je moet begrijpen dat er in die landen nog een veel groter patriarchaal hiërarchisch denken heerst. In dit systeem wordt alles veel meer onder stoelen of banken geschoven en worden leraren de hand boven het hoofd gehouden en de slachtoffers worden geminimaliseerd en gemarginaliseerd.

Nu heeft het er de schijn van dat ook de traditionele Kundalini Yoga organisaties zoals 3HO en KRI Yogi Bhajan het hand boven het hoofd hebben gehouden en dat er slachtoffers zijn die niet gehoord zijn en of goed opgevangen.

En dat is voor mij de druppel. Fouten maken is menselijk, maar dit collectief proberen weg te moffelen stuit me tegen de borst.

Ik eis van de Kundalini Yoga organisaties dat de Waarheid naar boven komt. Dat de slachtoffers worden gehoord. Gecompenseerd. En dat de organisaties worden ontmanteld of grondig gereorganiseerd. Er is te veel mis gegaan om op de oude voet door te gaan.

Maar ik wil ook kritisch naar mezelf kijken. Wat heb ik persoonlijk bijgedragen aan deze situatie. Waar kan ik nog meer verantwoordelijkheid nemen. Wat is de toekomst van Kundalini Yoga zoals onderwezen door Yogi Bhajan?

Voor mij persoonlijk is Yoga veel groter dan Yogi Bhajan. Ik heb verschillende yoga stromingen bestudeerd en beoefent maar voel met het meest thuis in de beoefening van Kundalini opwekkende oefeningen.

In 2011 was ik assistent teacher trainer in de KRI Kundalini Yoga Teacher training. In dat jaar liep ik verscheidene keren aan tegen deze ouderwetse patriarchale structuur in de organisaties.

Dat was een van de redenen dat ik toen ben gestopt met het geven van teacher trainingen en me toen gedeeltelijk los heb gemaakt van de Kundalini Yoga organisaties en meer mijn eigen weg ben gegaan.

In 2015 ben ik toen de Kundalini Yoga Coaching level 1 opleiding gestart. Dit is een opleiding die volledig losstaat van de traditionele Kundalini organisaties. En is gecertificeerd als kort beroepsonderwijs.

Deze training is geïnspireerd op Kundalini Yoga zoals onderwezen door Yogi Bhajan minus het hiërarchische denken en de naar mijn zin ongezonde Leraar-Leerling relatie. In mijn opleiding staan de behoeftes van de student/cliënt centraal en wordt er onderwezen in een sfeer en volgens de principes van gelijkwaardigheid. De context van de opleiding is het humanistische denken van Carl Rogers en de daaruit groeiende “human potential” en coaching beweging.

Wel bleef ik verbonden met de traditionele Kundalini Yoga doordat ik voorzitter was van de Nederlandse Beroepsvereniging voor Kundalini Yoga leraren van 2014 tot 2018.

Sinds ik sinds 2005 ben begonnen heb ik mij, als goed wetenschapper, verdiept in de geschiedenis van de Kundalini Yoga en de leraren van Yogi Bhajan.

Yogi Bhajan heeft verschillende leraren gehad van verschillende tradities, waaronder Sant Hazarat Singh, Dhirendra Brahmachari, en Baba Virsa Singh.

Van deze leraren gebruikte Yogi Bhajan verschillende technieken.

Later heeft hij ook vele series zelf gecreëerd en heeft hij ook aan een handvol leraren uitgelegd hoe je zelf kriyas kunt maken. Een van die leraren heeft mij ook weer verteld dat ik ook zelf kriyas kan maken.

Een van de dingen die ik zelf heb gedaan is heel veel van de kriyas van de beginjaren bestudeerd. Daardoor heb ik voor mezelf de principes van kriyas geleerd. Dat is voor mij een wetenschap. Het vraagt om een intuïtief vermogen gekoppeld aan begrip van de fysieke en subtiele anatomie van het menselijke lichaam.

Hierdoor heb ik zelf ook geleerd om juist kortere minder intense series te maken waar veel behoefte aan is bij mijn yoga coaching cliënten die vaak niet veel meer dan 10-15 minuten hebben  om yoga en meditatie te doen.

Deze werkwijze deel ik ook in mijn trainingen, lessen, retraites en online lessen. Hierin geef ik ook aan wanneer het zelf een korte door mij gecreëerde serie is of een van Yogi Bhajan.

Ik vertel dit om te zeggen dat Kundalini Yoga in mijn beleving werkt. Ook als je niet de series van Yogi Bhajan doet of als je niet intuned met mantras.

Het principe van Yoga is simpel. Bewegen met ademhalen met aandacht. En daardoor steeds bewuster te worden van wie je bent. Van je lichaam, van je emoties, van je geest, van je bewustzijn en de subtielere energetische lagen. Door dit proces wordt je steeds zelf-bewuster en zelfstandiger. Grappig genoeg wordt het hebben van externe autoriteit steeds minder noodzakelijk bij langer beoefenen. De rol van de leraar is meer dan een soort mentor/coach die kan spiegelen.

Uiteindelijk is yoga voor mij je verbinden met je oneindigheid. Dat klinkt wellicht esoterisch, maar is voor mij niets anders dan in meditatie in diepe stilte komen en me verbonden te voelen met het hele Universum.

In mijn beoefening van Kundalini Yoga heb ik de meeste zelfrealisatie behaald. Mijn intuïtie versterkt en echt in mijn kracht gekomen.

Dus ik voel heel veel dankbaarheid richting Kundalini Yoga en Yogi Bhajan als doorgever van deze technologie.

En daarmee zit ik dus in een soort van spagaat.

Aan de ene kant dankbaarheid voor de technologie en de andere kant mezelf niet willen associëren met de (eventuele) misdragingen van Yogi Bhajan of zijn organisaties.

Nu leer je als yogi wel omgaan met polariteit. Verschillende perspectieven tegelijkertijd omarmen. Dat kan ik. Daar voel ik me goed bij.

Maar mijn menselijk stuk wil toch een stap verder gaan in deze situatie.

Ik vind dat de potentiële slachtoffers van misbruik mijn compassie meer nodig hebben dan Yogi Bhajan en de Kundalini Yoga organisaties.

Dus vooruitlopend op de resultaten van het onderzoek verbreek ik mijn banden met de Kundalini Yoga organisaties. Uit respect voor eventuele niet gehoorde slachtoffers zal ik tijdens mijn trainingen en retraites ook geen fotos meer gebruiken van Yogi Bhajan.

Nu kun je je wellicht afvragen: moet of kan ik nog wel kundalini yoga beoefenen?

Allereerst is dat natuurlijk altijd een individuele keuze.

Vanochtend kreeg ik wel een inzicht. Stel nu eens voor dat mijn leraar Nederlands op de middelbare school verschrikkelijke dingen bleek te hebben begaan. Zou ik dan nog doorgaan met Nederlands spreken? En zou ik de grammatica die ik heb geleerd nog wel kunnen gebruiken?

Natuurlijk. In die zin staan de technieken (dat een soort wetenschap is) los van de teacher. Die technieken kan je toetsen. Aan de ene kant door je ervaring en door de andere kant deze ervaring weer te toetsen met de Sanghat. Dit is niet veel anders zoals vroeger in mijn vorige leven als wetenschapper.

De technologie en techniek staat wat mij betreft los van Yogi Bhajan.

Wat betreft de teachings ligt dat verhaal natuurlijk wel iets genuanceerder en gecompliceerder.

Om nog even op het voorbeeld van de leraar Nederlands terug te komen. Als de leraar naast de lessen Nederlandse taal en grammatica ook nog allemaal andere ideeën had over het leven en hoe te leven en daar wellicht elementen in zitten die niet goed voelen, dan is het natuurlijk wel belangrijk om die elementen los te laten en te vervangen door goede elementen.

Nu heb ik zelf nooit klakkeloos alle ideeën van Yogi Bhajan overgenomen. En heb ik altijd zelf proberen te voelen wat is mijn wijsheid.

Zonder in clichés te vallen kom je toch gauw op de baby en het badwater verhaal terecht.

Ondanks dat wellicht Yogi Bhajan corrupt was, wil dat niet zeggen dat alles wat hij heeft geleerd en doorgegeven niet meer klopt.

Wel vraagt het nog meer bewustzijn en eigen verantwoordelijkheid om zelf te toetsen wat kloppend voelt en wat niet. En wat dat van niet kloppend voelt klopt niet omdat mijn ego daar geen zin in heeft of omdat het niet resoneert met mijn ziel?

Wat mij natuurlijk helpt is dat ik naast Kundalini Yoga boeken ook minstens 100 andere boeken over Yoga, Meditatie, Kundalini, en bewustzijnsontwikkeling heb gelezen. En daarin zie en voel ik zoveel overeenkomsten dat de essentie van de teachings overeind blijven staan. Dit zijn universele teachings.

Dit is het proces waar nu heel veel Kundalini Yoga leraren door heen gaan en waar jij wellicht als yoga leerling nu aan het doorheen gaan bent.

Ikzelf ga hier ook doorheen. En de eerste dagen en weken was dit niet zo’n fijn proces maar nu ik er doorheen aan het komen ben voel ik alleen maar meer dankbaarheid en helderheid en vertrouwen in yoga en meditatie. En een hernieuwd gevoel van vrijheid. Alsof er iets wat sluimerde nu weg is.

Ik zelf heb er in dit soort tijden altijd veel behoefte aan om te spiegelen met collega’s en met mensen om mij heen. En dat doe ik ook.

Dat geeft mij een heldere kijk op de hele situatie.

Want het is ook mijn overtuiging dat alles wat gebeurt hoe negatief en verschrikkelijk ook, een zaadje van iets positiefs met zich meedraagt.

Verder houdt ik mijn hart open naar de Kundalini Yoga community. Ik ken zoveel wonderbaarlijke integere mensen in deze gemeenschap. Die belangeloos les geven in ghettos, gevangenissen en werken met verslaafden en minder bedeelden. Die vanuit pure liefde hun vak beoefenen.

Wellicht dat ik na het onderzoek en de eventuele reorganisatie we wel weer aansluit bij de traditionele moederorganisatie. Daar ga ik nu nog geen uitspraken over doen. Maar een gezonde afstand voelt voor mij nu het best.

Deze hele situatie heeft mij nog meer gesterkt om mijn eigen pad door te zetten. Te doceren op basis van gelijkwaardigheid. Mezelf nog meer te richten op het beoefenen van yoga zelf en niet op persoons verering of dogma’s en gebruiken van organisaties.

Ook blijf ik Kundalini Yoga doceren. Zowel sets die Yogi Bhajan weer van zijn leraren heeft doorgekregen als sets door hem zelf gecreëerd. En ook sets weer door andere leraren en mij gecreëerd.

Wel ga ik nog transparanter zijn over door mijzelf gecreëerde series en door anderen doorgegeven. Ik heb te weinig ook mijn bredere kennis van Kundalini Yoga gedeeld. Ik mag nog meer mijn eigen Waarheid gaan spreken en delen. Mij niet verschuilen achter grote meesters of tradities (maar wel leren van grote meesters en tradities).

Voor mij is Yoga en Kundalini Yoga groter dan Yogi Bhajan of welke organisatie dan ook. Kundalini is echt. Dat geloof ik niet alleen, dat weet ik.

Wel ga ik mijn geplande KRI teacher training die ik in 2021 wou gaan geven on hold zetten.

In plaats daarvan denk ik na over een onafhankelijke Kundalini Yoga leraren opleiding waarin transparantie is over de achtergrond en kom af van Kundalini Yoga (zoals onderwezen door Yogi Bhajan en vele andere Kundalini Yoga stromingen). Een Kundalini Yoga leraren opleiding geschikt voor deze tijd en de Westerse mens.

Een integrale Kundalini Yoga opleiding waarin met dankbaarheid en waardering maar ook een kritische blik naar het verleden wordt gekeken en die open staat voor de nieuwe tijdsgeest en de toekomst. Waarin leerlingen in een veilige omgeving op hun eigen niveau kunnen groeien. Waarin geen ruimte is voor dogma, maar wel voor experimenteren. Waarin je wordt ondersteund vanuit liefde en waarin je wordt uitgedaagd om te groeien. Waarin een gezonde relatie bestaat tussen yogaleraar en yoga leerling

Integrale Kundalini Yoga waarin ruimte is voor het Mannelijke en het Vrouwelijke. Een meer subtiele liefdevolle practice om je eigen Inner Guru te vinden. Die recht doet aan de nieuwe energie.

In die zin zit er in deze hele duistere situatie een hele mooie gift. De gift van een vrijere Kundalini Yoga.

Maar wellicht ga ik nu wat te snel en is er eerst nog tijd nodig voor boosheid, onbegrip en wat dan ook.

Mochten er vragen zijn dan probeer ik die zo goed mogelijk voor jou te beantwoorden.

Sat nam,

Guru Gian/ Jasper Kok

Ps. Sorry als dit bericht wellicht ietwat complex is om te lezen. Het is een complexe situatie en ik wil mijn gedachtengang transparant weergeven. Dit is mijn perceptie en mijn mening. Ik zeg niet dat ik de waarheid in pacht heb. Commentaar en reflectie welkom.

Ps 2. Update september 2020. De nieuwe dogma en cult vrije Kundalini Yoga Teacher Training is een feit. Kijk hier voor meer informatie.

Ps 3. In de Kundalini Yoga Club vind je naast kriyas van Yogi Bhajan ook ander soortige Kundalini kriyas. Check hier.